داستان تهران

داور دومین دوره جایزه «داستان تهران» معتقد است که شهر تهران به خاطر پویایی و تحولات خود درطول دهه‌های اخیر، پتانسیل آن را دارد که محوریت اصلی داستان‌های امروز ما را برعهده بگیرد.
فرخنده آقایی در گفت‌وگو با ستاد خبری جایزه «داستان تهران» با اشاره به شناخت نسبی مردم دیگر شهرها از پایتخت به عنوان یکی دیگر از ویژگی‌های شهر تهران می‌گوید: وقتی شما در داستان‌ خود از پارک شهر، تئاترشهر، میدان‌ آزادی، برج میلاد و یا دیگر مکان‌های این شهر صحبت می‌کنید، دیگر نیازی به توصیف این فضاها ندارید، چرا که این مکان‌ها برای مخاطب شناخته شده هستند و زمان و مکان آشنایی را در ذهن او تداعی می‌کنند.
وی عنوان می‌کند: بدون شک وقتی اتفاق مشترکی در مکان‌های مختلفی مثل چهارباغ اصفهان، حافظیه شیراز یا لاله‌زار تهران روی بدهد، تصاویر ذهنی که در خواننده ایجاد می‌شود متفاوت است و به شناخت او از آن مکان خاص ارتباط دارد. اما هرچه این مکان‌ها شناخته‌شده‌تر باشند، مثل اغلب مکان‌هایی که در تهران داریم، شما کمتر نیاز دارید که تحرک و یا تشخص خاصی به آن مکان بدهید.
نویسنده کتاب «گربه‌های گچی» درباره دلایل استفاده از تهران به عنوان مکان اصلی بسیاری از داستان‌های خود تصریح می‌کند: من دراین شهر متولد و بزرگ شده‌ام و آن را خوب می‌شناسم. از سوی دیگر تهران طی چهل پنجاه سال اخیر دچار تحولات و تغییرات بسیاری شده که آن را به مکان مناسبی برای خلق داستان‌ بدل می‌کند.
آقایی می‌گوید: وقتی به من پیشنهاد شد که داور این جایزه بشوم، اگرچه معمولاً از داورشدن طفره می‌روم، برایم جالب بود که ببینم وقتی قرار است عده‌ای با محوریت یک موضوع خاص داستان بنویسند، چه اتفاقی خواهد افتاد. چون وقتی شما حول یک موضوع خاص می‌نویسید، درواقع با تمرکز و تاکید برآن موضوع، از آن حمایت نیز می‌کنید.
نویسنده رمان «از شیطان آموخت و سوزاند» با تاکید براینکه نوشتن از شهر تهران موجب می‌شود که بتوانیم به عنوان یک شهروند اهداف و ایده‌آل‌های خود را در مورد یک جامعه‌ي مدنی پیش ببریم، برگزاری جایزه «داستان تهران» را فرصتی برای تحقق این ایده‌آل عنوان می‌کند.
داور دومین دوره جایزه «داستان تهران» در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به اینکه در پایان هر مسابقه همواره عده‌ای به نتایج داوری اعتراض خواهند داشت، شرکت درهر مسابقه‌ای را نیازمند سعه‌ صدر می‌داند و می‌‌افزاید: به هرحال بخشی از داوری براساس سلیقه داوران شکل می‌گیرد. شرکت‌کنندگان باید بپذیرند که این داوری تنها در محدوده سلیقه این داوران شکل گرفته و اگر داستانی جایزه نمی‌گیرد به خاطر بد بودن آن نیست؛ چرا که انتخاب یک داستان از بین دو داستان گاهی خیلی دشوار است.

محمدرضا گودرزی معتقد است که جوایز ادبی نقش پررنگی در نوشتن و همچنین دیده‌شدن داستان‌ها دارند، به همین خاطر انتخاب موضوع شهر تهران برای یک جایزه می‌تواند منجر به توجه و تمرکز بیشتری روی این شهر بشود.
نویسنده مجموعه داستان «پشت حصیر» در گفت‌وگو با ستاد خبری دومین «جایزه داستان تهران» با تأکید بر اینکه شهر تهران بازتابی از فرهنگ‌های مختلف و متنوع مردم ایران است، نوشتن از این شهر را راهی برای بازنمایی ویژگی‌های مثبت و منفی شهروندان آن و سبک زندگی آن‌ها دانست.
وی در پاسخ به این سؤال که ادبیات ما در مقایسه با ادبیات جهان چقدر توانسته است تصویر دقیقی از شهرهایمان به‌ویژه شهر تهران ارائه بدهد، گفت: ساختن دقیق یک شهر در داستان کوتاه کار دشواری است، اما در رمان‌نویسی ما می‌توان مواردی را نام برد که در آن‌ها شهر تهران حضوری پررنگ داشته باشد، ازجمله رمان «تهران، شهر بی‌آسمان» امیرحسن چهلتن. اما اینکه چقدر پرداختن به شهر تهران در ادبیات ما کافی بوده، موضوع دیگری است.
این مدرس داستان‌‌نویسی افزود: ما در زمینه رمان‌نویسی تفاوت‌های بسیاری با دنیا داریم و رمان به مفهوم آنچه در جهان وجود دارد، در ادبیات ما بسیار کم دیده می‌شود. از سوی دیگر اهمیت شهرها در کشور ما نیز در مقایسه با دیگر کشورهای دنیا کمتر است. بنابراین در جایی که هنوز فرهنگ شهر و شهرنشینی به مفهوم واقعی آن وجود ندارد، نمی‌توانیم رمان شهری خود را نیز با دنیا مقایسه کنیم.
گودرزی با اشاره به اینکه وقتی نویسنده‌ای در تهران زندگی کند، حتماً این شهر نیز در اثرش نیز نمود خواهد داشت، گفت: مسأله این است که ببینیم شهر تهران در داستان‌های ما دارای چه ویژگی‌های خاصی است و آیا به عنوان یک کاراکتر در ساختار داستان ساخته شده است یا نه. من فکر می‌کنم ما در این زمینه آثار بسیار محدودی داشته باشیم. شاید بشود شهر تهران را در لابه‌لای متون و داستان‌های معاصر جست‌وجو و پیدا کرد، اما معدود آثاری هستند که بتوانیم براساس تصویرهای آن شهر تهران را در ذهن خود بسازیم.
این نویسنده و منتقد ادبی در پایان صحبت‌های خود تأکید کرد: مهم نیست نویسندگان و داوران این جایزه تهرانی باشند، مهم این است که آن‌ها شناختی بر ابعاد پیدا و پنهان این شهر داشته باشند تا بتوانند آن را به درستی بنویسند یا داستان‌ها را براساس این شناخت ارزیابی کنند.

رادیو تهران و شهرداری منطقه ۱۲ به دومین جایزه «داستان تهران» پیوستند.

به گزارش ستاد خبری دومین جایزه «داستان تهران»، شهرداری منطقه ۱۲ به دو داستانی که با محوریت «بازار تهران» نوشته شده باشد، هریک به مبلغ ۵ میلیون تومان جایزه خواهد داد.
رادیو تهران نیز قرار است به دو اثر با موضوع این رادیو، جوایزی اهدا کند. براین اساس رتبه‌ي اول این جایزه جنبی مبلغ دو میلیون تومان و رتبه دوم مبلغ یک میلیون تومان دریافت خواهد کرد.
امسال دانشگاه تهران نیز در بخش جنبی این رقابت، به داستانی با محوریت این دانشگاه جایزه‌ای به مبلغ ۵ میلیون تومان اهدا می‌کند.

پیش از این معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران هم اعلام کرده بود برای داستانی با شعار «خط سفید» جایزه‌ای به مبلغ ۵ میلیون تومان درنظر گرفته است.

برج میلاد و سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران نیز اهدای جایزه در بخش جنبی این رقابت را برعهده گرفته بودند.

برج میلاد با هدف تبیین جایگاه این برج به عنوان یکی از نمادهای شهر تهران، برای اثری که با تمرکز بر این سازه نوشته شده باشد، یک جایزه پنج میلیون تومانی درنظر گرفته است.

سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران نیز به دو اثری که بر مبنای محور اعلام شده از سوی این سازمان، یعنی «تهران، شهر همدلی» نوشته شده باشند هریک به مبلغ پنج میلیون تومان جایزه خواهد داد.

مهلت ارسال آثار به این مسابقه ادبی تا پایان مهرماه است و زمان داوری اولیه آن آبان‌ماه خواهد بود. زمان داوری نهایی نیز آذرماه اعلام شده است.

رتبه¬های اول تا سوم جایزه داستان تهران به ترتیب ۷۰ میلیون ریال، ۵۰ میلیون ریال و ۳۰ میلیون ریال دریافت می¬کنند. از پنج اثر برتر نیز هر یک با مبلغ ۱۰ میلیون ریال تقدیر خواهد شد.
دومین جایزه «داستان تهران» از سوی ماهنامه داستان همشهری برگزار می‌شود.

این برنامه ساعت ۱۴ روز یکشنبه ۱۵ شهریور با سخنرانی مرادی کرمانی آغاز شد. تصويري كه نويسنده از شهر در داستان ماندگار مي‌كند بايد تلفيقي از واقعيت و خيال باشد. واقعيت صرف مستندگونه و خيال صرف نمي‌تواند تصوير درستي از شهر ارائه دهد. مثل تصويري كه ديكنز از لندن و ويكتور هوگو از پاريس ارائه مي‌كنند. يا در ادبيات ايران رمان سووشون از شهر شيراز ارائه مي‌كند. و در مورد برخی دیگر از شهرها هم چنین داستان‌ها و رمان‌هایی توسط نویسندگان آن شهرها نوشته شده. اما در مورد تهران جای خالی چنین داستان‌هایی احساس می‌شد و ابتکار ماهنامه داستان همشهری در برگزاری جایزه داستان تهران اقدامی ارزشمند در جهت خلق داستان‌هایی با محوریت شهر تهران است.

در ادامه مینا فرشیدنیک، سردبیر ماهنامه داستان همشهری و دبیر جایزه داستان تهران با نمایش پاورپوینتی دوزبانه(به زبانهای فارسی و روسی) به معرفی جشنواره «جایزه داستان تهران» پرداخت. فرشیدنیک گفت: «جايزه داستان تهران» جشنواره‌ی داستان‌نویسی داستان کوتاه است با موضوع شهر تهران که توسط ماهنامه داستان همشهری برگزار می شود. این جشنواره فرصتي است براي بازنمايي تصويرهاي داستاني از تهران و تلاشي است در جهت خلق داستان‌هاي شهري؛ داستان‌هاي کوتاهي که قهرمان‌شان تهران، پايتخت ايران است.

شهر تهران ساکنان زیادی را از قوم‌ها و فرهنگ‌های مختلف کنار هم جای داده که در طول زندگی روزمره، این تفاوت‌ها ممکن است به بروز تضادهایی منجر شود؛ اما داستان چون باب گفت‌وگو و تعامل را باز می‌کند، می‌تواند به عامل مهمی برای ایجاد تعامل و هم‌دلی بین تمامی شهروندان بدل شود. آدم‌هایی که هر روز از کنار هم رد می‌شوند اگر داستان‌های هم را بدانند، خیلی به هم نزدیک‌تر می‌شوند. شهر بی‌داستان، شهری ناامید است و «جایزه‌ داستان تهران» با این ایده شکل گرفت که روایت‌های همه‌ی مردم ایران را از این پایتخت بزرگ، ثبت و روایت کند.

فرشیدنیک در ادامه به تعداد آثار رسیده به جشنواره اشاره کرد و گفت: در نخستین دوره‌ی برگزاری «جایزه داستان تهران» در طول دوره چهارماهه‌ی فراخوان دریافت آثار از ابتدای تیرماه تا پایان مهرماه ۱۳۹۳ مجموعا ۱۳۲۶ اثر از ۱۲۳۴ نویسنده به دبیرخانه‌ی این جایزه رسید که این تعداد اثر در بین جشنواره‌های داستان کوتاه کشور بی سابقه بوده است.

دبیر جایزه داستان تهران در اشاره به آمار شرکت کنندگان در این جشنواره افزود: از مجموع شرکت کنندگان، ۵۸ % ساکن تهران، ۴۱.۴۰% ساکن سایر نقاط ایران و ۰.۶ % ساکن خارج از ایران بوده اند. این آمار نشان می‌دهد که شهر تهران تنها به مردم ساکن تهران تعلق ندارد و همه‌ی ایرانیان،حتی در خارج از مرزهای ایران، از پایتخت خود روایت‌هایی دارند که باید بیان و ثبت شوند.

فرشیدنیک با اشاره با ذکر اینکه ازبین مجموع شرکت‌کنندگان اولین دوره جایزه داستان تهران تنها ۱۹% از مخاطبان در سابقه خود دست کم یک اثر چاپ شده در نشریه یا کتاب دارند و ۸۱ % از مخاطبان را نویسندگان جوانی تشکیل داده اند که تاکنون اثر منتشر شده‌ای نداشته اند گفت: این میزان مشارکت بالای نویسندگان نوقلم جوان نویدبخش آن است که نسل جوان نویسندگان ایران به دغدغه‌های اجتماعی و زندگی شهری حساس‌اند و می‌خواهند این تصاویر را در داستان‌های خود ثبت کنند.

فرشیدنیک اضافه کرد: مراسم پایانی اولین دوره‌ی «جایزه داستان تهران» در قالب یک برنامه دو روزه، سوم و چهارم دی‌ماه ۱۳۹۳ برگزار شد. مراسم اختتامیه و اهدای جوایز روز سوم دی‌ماه ساعت ۱۸ در سالن اصلی برج میلاد برگزار شد و روز دوم به برنامه‌های جنبی جشنواره اختصاص یافت.
مراسم اختتاميه‌ی نخستين «جایزه‌ داستان تهران» شامگاه چهارشنبه سوم دي با حضور نزدیک به ۱۵۰۰ نفر از مسؤولان فرهنگی و هنری کشور، هنرمندان و نویسندگان پیش‌کسوت و علاقه‌مندان داستان‌نویسی، در مركز همايش‌هاي بين‌المللي برج ميلاد برگزار شد. در این مراسم علاوه بر اهدای جوایز برندگان از قاسم هاشمی نژاد، به عنوان یکی از نویسندگان پیش کسوت و برجسته حوزه داستان شهری تهران، تقدیر شد. و با ابتکار برگزارکنندگان جایزه داستان، روز دوم آیین پایانی اولین دوره‌ی «جایزه داستان تهران» با تور تهران‌گردی شروع شد. از آن‌جا که در داستان‌های این جشنواره، نمادهای شهر تهران و اماکن تاریخی این شهر از محورهایی بود که نویسندگان به آنها پرداخته بودند بازدید دسته‌جمعی برگزیدگان و هیات داوران جشنواره از برخی از این اماکن از ابتکارات برگزارکنندگان این جشنواره بود. در طول برنامه‌ی تهران‌گردی که با هدف بازید از نقاط مهم شهر تهران برگزار شد، این فرصت هم فراهم شد تا شرکت‌کنندگان و داوران جشنواره بتوانند وقت بیشتری را کنار هم بگذرانند و جهت همکاری‌های بعدی بیشتر باهم آشنا شوند. این تور یک روزه، با دیدار از بافت‌های تاریخی شهر تهران شروع شد. در پايان روز تهران‌گردي شركت‌كنندگان از طبقات مختلف برج ميلاد بازدید كردند و برنامه‌های جنبی اختتامیه با برگزاری نشست مشترکی با حضور برگزیدگان، داوران و اعضای تحریریه‌ی مجله داستان ادامه پیدا کرد. در این نشست، برگزیدگان خود و اثر داستانی‌شان را معرفی کردند و به دعوت دبیر جشنواره دیدگاه‌ها و نظرات و پیشنهادهای خود را درباره‌ی اولین دوره‌ی «جایزه دستان تهران» بیان کردند. داوران نیز تحلیل‌های خود را از مجموع آثار رسیده بیان کردند و توصیه‌هایی به نویسندگان جوان و برگزارکنندگان ارائه دادند.
دبیر جایزه داستان در پایان افزود: اولین دوره‌ي «جایزه داستان تهران» انعکاس گسترده‌ای در مطبوعات، خبرگزاري‌ها، فضاهای تبلیغات شهری و سایر رسانه‌ها داشت. ابتکار این جشنواره در پرداختن به موضوع شهر و داستان‌های شهری، توجه رسانه‌های فرهنگی و هنری اعم از روزنامه‌ها و مجلات، خبرگزاري‌ها و سايت‌های خبری و برنامه‌های تلویزیونی را به خود جلب کرد.

از ابتدای تیرماه سال جاری فراخوان دومین دوره جشنواره «جایزه داستان تهران» آغاز شده است و این جایزه امسال با همکاری تعداد بیشتری از نهادهای فرهنگی و شهری به لطف خدا بسیار گسترده تر از سال گذشته برگزار خواهد شد.

در پایان مرادی کرمانی افزود دلیل حضور من در این برنامه این است که مجله داستان همشهری یکی از برجسته ترین و ارزشمندترین مجلات فارسی زبان در حوزه تخصصی داستان کوتاه است و این مجله خوانندگان بی شماری دارد و حتی در دورافتاده ترین شهر ها و روستاهای کشور هم مخاطب دارد و من هم به شخصه با آثار داستانی ام این مجله را همراهی می کنم.

در ادامه مراسم بولتن دو زبانه ای که معرفی جایزه داستان تهران و برشهایی از سه داستان برگزیده اولین دوره جایزه داستان تهران در آن منتشر شده بود بین مخاطبان حاضر در برنامه توزیع شد و داستانها به زبان فارسی توسط دبیر جایزه و به روسی توسط مترجم روس حاضر در برنامه قرائت شد. همچنین داستان کوتاه «بهار» نوشته مرادی کرمانی نیز به دو زبان برای مخاطبان اجرا شد. بخش داستانخوانی مورد اقبال گسترده مخاطبان حاضر در برنامه قرار گرفت.

بولتن دوزبانه‌ي فارسي- روسي براي ارائه در برنامه‌ي عصر تهران

برش‌هايي از داستان‌هاي برگزيده‌ي اولين دوره «جايزه داستان تهران» كه قرار است در پايان اين برنامه با ترجمه‌ي هم‌زمان روسي خوانده شوند.