داستان

به نوادگان میرزا عبدالوهاب نائینی، هم جبه و شرابه‌ی مروارید و قلم صدارت عظمی رسید هم شوق سیر و سیاحت در عالم. میرزا نصرالله مشیرالدوله به صدر اعظمی مشروطه‌خواهان منصوب شد و حاجی محمدعلی پیرزاده جهانگرد شد. حاجی از مردان وارسته‌ای بوده که از شاه و سیاستمداران تا اهل فرهنگ و عامه‌ی مردم همه به او احترام می‌گذاشتند. در طول زندگی دوبار به اروپا سفر می‌کند که سفر دومش مفصل‌تر است. استانبول معمولا مبدا عزیمت ایرانیان جهانگرد بود. حاجی هم چندی در عثمانی سپری کرد. سپس از مصر راهی اروپا شد و از نخستین مسافرانِ یومیه‌نویس شد. همه‌چیز اروپا برای ممالک این سوی دروازه‌های استانبول جدید بود و مدنیات و اصطلاحات خاص خودش را داشت. حاجی از هر شهری که می‌گذشت و هرآنچه از تمدن می‌دید و می‌شنید همه را مکتوب می‌کرد. به مدد همین نگاشته‌ها بود که بسیاری می‌فهمیدند استاسیون و چراغ برق و تونل و خیلی چیزهای دیگر دنیای مدرن چیست. راه حاجی در ایتالیا از جنوب به شمال بود. او از اسکندریه با کشتی خود را به جنوب ایتالیا رسانید و در گذر به سوی شمال به تورین رسید. ایتالیا برای ایرانیان جهانگرد بیشتر راه عبوری بود به مقصود اصلی، یعنی پاریس، اما حاجی در همین فرصت کوتاه گذر از این کشور به توصیف ایتالیای ویکتور امانوئلی پرداخت. ایتالیا برای حاجی با قدم ‌زدن در اسکله‌ی برندیزی آغاز می‌شود و با دیدن و شناخت نوآوری‌های مدرنیته و زیبایی‌های طبیعت و نظم و آبادانی شهر و روستای آن سامان ادامه می‌یابد و با گذشتن از تونل‌هایی در کوه‌های آلپ پایان می‌پذیرد. بخشی که در ادامه می‌خوانید قصه‌ی دیدار چند روزه‌ی این جهانگرد خوش‌ذوق ایرانی از ایتالیا است.