داستان همشهری از مجلات گروه همشهری است که اول هرماه منتشر میشود. داستان، از آذرماه ۱۳۸۷ به جمع مجلات گروه همشهری پیوسته است. در اردیبهشتماه ۱۳۸۹ داستان همشهری در قالب مجله با رویکردی جدید در فرم و محتوا، با سردبیری نفیسه مرشدزاده و دبیری مینا فرشیدنیک و احسان لطفی کارش را شروع کرد و اولین شمارهی ماهنامه با عنوان «ویژهنامهی داستان» به صورت ضمیمهی مجلهی خردنامه همشهری در تیرماه ۱۳۸۹ منتشر شد. پس از انتشار نه شماره، از شمارهی اردیبهشتماه ۱۳۹۰، مجله با دریافت مجوز مستقل با عنوان «داستان» به روی کیوسک آمد و سی شمارهی بعدی آن باعنوان «دوره جدید» شماره خورد.
در آذرماه ۱۳۹۲، مینا فرشیدنیک سردبیری ماهنامه را به عهده گرفت. از دیماه ۱۳۹۲، شمارهی مجله با مجموع کردن دو سری ۱ تا ۹ (تیرماه ۸۹ تا اردیبهشتماه ۹۰) و ۱ تا ۳۱ جدید (خردادماه ۹۰ تا دیماه ۹۲)، به دلیل تقارن با شب چله از «سیویک دورهی جدید» به «پیاپی چهل» تغییر کرد.
دربارهی مجله
درکشوری که شمارگان کتابهای داستان محدود به هزار تا دوهزار نسخه شده، اقبال به مجلهای با شمارگان نزدیک به ۲۵ هزاردرماه، اتفاق فرهنگی بزرگی در سطح کشور وتاریخ مطبوعات ایران است.
همشهری داستان مجلهای است که تلاش دارد مردم را دوباره به کتاب و داستان جذب کند، سرانهی مطالعه را بالا ببرد و با در نظر گرفتن سلیقههای مختلف و قالبهای متنوع، داستانهایی سالم و دور از انحرافهای اخلاقی، تولید و گردآوری کند؛ داستانهایی که روایتگر زندگیاند. مجلهی داستان، نیاز مردم به سرگرمی را جدی میگیرد و در عین حال به اهمیت گسترش فرهنگ قصهگویی –که ازسنتهای اسلامی در قرآن نیز هست– برای تربیت نسل جوان آگاه است.
در حال حاضر از آنجا که زمینهی تولید داستانهایی با ویژگیهای ذکرشده، کم است و داستان ایرانی سالیان متوالی در اختیار فرمگرایان و سلیقههای خاص ادبی بوده که کمتر به مخاطب عمومی توجه داشتهاند، مجلهی داستان برای رسیدن به هدفِ آشتی جامعه با مطالعهی ادبی و داستانی، در کنار ارائهی داستان، آموزش داستاننویسی و زمینهسازی برای تولید داستانهای قصهدار و طرحمحور را مدنظر دارد و هم زمان بسترسازی برای تولید داستانهای محکم و جذاب را به طور جدی دنبال میکند. در واقع همشهری داستان با آموزش داستاننویسی از یک سو و گردآوردن نمونههای موفق داستان ایرانی از سوی دیگر، برای همهی علاقهمندان داستانخوانی و داستاننویسی حرفی برای گفتن دارد. به طوریکه آیندهی خوبی را برای فرهنگ ایرانی و اسلامی در حیطهی روایت و قصه –که نیاز خانوادههای امروزی نیز هست– نوید میدهد.
گروه مخاطب: گروههای مختلفی که علاقه به داستان و روایتهای داستانی آنها را به هم پیوند میدهد. براساس نظرسنجیهای سالانهی مجلهی داستان، طیف مخاطبان مجلهی داستان بسیار گستردهتر از جمعیت کتابخواناست. طیف گستردهای از نویسندگان و هنرمندان تا اساتید دانشگاه و حوزویان و طلاب و همچنین دانشجویان و دانشآموزان و زنان خانهدار که هریک مخاطب بخشهایی از مجلهاند.
بازخوردهای گستردهای که از دو کشور فارسیزبان افغانستان و تاجیکستان به مجله میرسد، گویای آن است که همشهری داستان در این دو کشور نیز مخاطبان زیادی دارد.
هدف از انتشار
- برگرداندنِ داستان به سبدخانوار: انتخاب و تولید محتوای داستانی طوری که مخاطبان در مترو و اتوبوس و وقتهای اضافی هم داستان بخوانند.
- اهمیت به سبک زندگی شهری و ایجاد وفاق میان قشرهای مختلف جامعه: با این دید، مجلهی داستان محتوای خود را محدود به چاپ داستانن کرده، بلکه با دید وسیعتر روایتهای داستانی را در زندگی روزمرهی مردم و سبک زندگی شهری امروز، دنبال و روایت میکند و با این رویکرد درراستای وفاق بین قشرهای مختلف جامعه قدم برمیدارد. به طور مثال میتوان به بخشی باعنوان «یک شغل» اشاره کرد که از عنوانهای دائمی و از پرمخاطبترین بخشهای مجله است. دراین صفحه مخاطبان با پشت صحنهی داستانوار مشاغل مختلف آشنا میشوند و دغدغهها و فراز ونشیبهای این مشاغل را درک میکنند.
- توجه به هویت شهری تهران: ازبخشهای دیگری که همشهری داستان برای نخستینبار با دید داستانی به سراغ آنها رفته، مولفهها ونمادهای شهری تهران هستند. تاکنون روایتهای مفصلی دربارهی مکانهای مختلفی در تهران از جمله میدان آزادی، پستخانهی تهران، جمعهبازار تهران و… درمجله منتشرشده است.
- تولید و گردآوری محتوای سالم داستانی: مجلهی داستان توانسته است در فضایی که بیشتر داستانهای موجود در بازار حاوی مشکلات اخلاقی و انحرافات پنهان فرهنگ غربی هستند، همیک مجموعه داستان سالم برای هر ماه آماده کند، هم زمینهساز تولید داستانهای سالم و مناسب برای جوانان باشد.
- تلاش برای تولید محتوای متنوع: با کنار هم قراردادن طیف وسیعی از روایتهای داستانی و مستند، عکس، تصویر و طنز، برای نخستینبار جمع وسیعی از چهرههای مطرح فرهنگی کشور از نویسنده و مترجم و فیلمنامهنویس تا عکاس، تصویرساز و طنزپرداز را گرد هم آورده و این فرصت را برای مخاطبان فراهم کرده تا در مجموعهای واحد با آثار متنوعی از هنرمندان طراز اول کشور آشنا شوند.
- ایجاد بستر مناسب برای فعالان فرهنگی شهرستانها و مناطقی که از امکانات کافی برخوردار نیستند: مجله داستان همشهری موفق شده برای استعدادهای نویسندگی در شهرستانها، امکان ظهور و دیدهشدن فراهم کند و همزمان با هدایت آنها به سمت نوشتن داستانهای دارای طرحوقصه، زمینهساز به وجود آمدن نسل جدیدی از سرگرمیسازان و داستاننویسان نو شود. دراین راستا مجلهی داستان تاکنون ۳۵ نویسندهی جوان و مستعد را با چاپ آثارشان در مجله، به دنیای نشر و مخاطبان داستاننویسی معرفی کرده است.
- بازنمایی فرهنگ غنی اسلامی–ایرانی: همشهری داستان با گزینش درست روایتهای خواندنی قدیمی ایرانی و برشهایی از متون مذهبی و ادبی کهن پارسی که ارزش دراماتیک دارند، موفق شده روایتهای خوشخوان و بومیِ زیادی برای مخاطبان فراهم کند که هم میتوانند بخوانند و لذت ببرند و هم به داستاننویسان کمک کند که با این مواد خام، به داستانهای شان فضای شرقی و بومی بدهند.
- مشارکت در جریان تولید محصولات فرهنگ و هنری: به دلیل مورد توجه قراردادن طیف گستردهای از فرمهای روایی، تولیدات مجلهی داستان مورد اقبال عمومی فیلمسازان داستانی و مستند و برنامهسازان تلویزیونی و رادیویی قرار گرفته و تاکنون در برنامههای رادیویی و تلویزیونی به طور مستقیم از آنها نقل شده و یا دستمایهی ساخت فیلمهای داستانی و مستند قرار گرفتهاند.
- نشاندادن ارزش نثری و داستانی متون مذهبی و فرهنگ شفاهی مذهبی: مجلهی داستان توانسته است با انتخاب سفرنامهها، سخنرانیها و حکایتهایی از این دست، ارزش داستانی و روایتگریِ متنهای مذهبی و دینی را در ادبیات نشان دهد. از آنجایی که مجلات ادبیات داستانی معمولا توسط روشنفکران تحریر و اداره میشدهاند، ارزش ادبی اینگونه متنها کاملا مغفول مانده و داستانهای نهفته در دل روایات و متون مذهبی هیچگاه به خوبی معرفی و خوانده نشدهاند.
- توجه به داستانها وروایتهای حماسی و انقلابی: یکی از راهکارهای داستان همشهری این بودهاست که با تولید داستانهای حماسی و روایتهایی از قهرمانان انقلاب و جنگ را در فرمهایی دراماتیک و خواندنی بازسازی میکنند، به بازگشت روح حماسه به داستانها و مخاطبان منفعل امروزی کمک کند.
- ارائهی داستانها و روایتهای نویسندگان دیگر کشورهای فارسیزبان: داستانها و روایتهایی از نویسندگان افغانستان و تاجیکستان که در چند نوبت در داستان چاپ شدهاند، با هدف تبادل فرهنگی بین کشورهای فارسیزبان به مخاطب ارائه شدهاند و طیف گستردهای از فارسیزبانان را در این دو کشور پوشش میدهد.
ویژگیهای خاص
ماندگاری و بیانقضا بودن: همشهری داستان به دلیل نوع مطالبش نشریهای بین مجله وکتاب است و اعضاءتحریریهی آن تلاش میکنند با پرهیز از پرداختن به حواشی اخبار ادبی و جریانهای زودگذر، از محتوای ماندگار در این مجله استفاده کنند و بهخاطر این ویژگی، کتابفروشیها تمایل دارند این نشریه را میان کتابهایشان بفروشند و بسیاری از مخاطبان مجله خواهان تهیهی آرشیو از شمارههای گذشته مجلهاند. همچنین قطع متفاوت این مجله به خوانندهی آن اجازه میدهد که مجله را همهجا همراه داشته باشد وبه راحتی و در هر موقعیتی بتواند آن را بخواند.
تشکیل باشگاه خوانندگان: «باشگاه خوانندگان داستان» در حال حاضر نزدیک به ۶۰۰۰ عضو دارد و هر شماره نیز به تعداد آنان افزوده میشود. اطلاعات اعضای باشگاه خوانندگان که به تفکیک سن،جنس، میزان تحصیلات، میزان پراکندگی در استانهای کشور و… ثبت وضبط شدهاست، تنوع طیف خوانندگان داستان را به خوبی نشان میدهد. باشگاه خوانندگان به مجله این امکان را میدهد که در تولید محتوا براساس نیاز و سلایق فرهنگی مخاطبانش قدم بردارد.
جوایز مطبوعاتی: همشهری داستان در بیستمین جشنوارهی مطبوعات، خبرگزاریها و پایگاههای اطلاعرسانی موفق شد سه جایزه در بخشهای مختلف دریافت کند که از این نظر درصدر برگزیدگان قرارگرفت. جایزهی بخش ادبینویسی به آقای محمد طلوعی و خانم سپینود ناجیان و هم چنین جایزهی عکس غیرخبری به آقای بابک کاظمی تعلق گرفت.
