یادداشت مهمان

در مقدمه‌ی‌ کتاب‌ بیست ‌داستان‌ برتر فرانسوی‌ نوشته شده: «عادت‌ داریم‌ بگوییم‌ که‌ در فرانسه‌، داستان‌ کوتاه‌ یک‌ گونه‌ی رهاشده‌ است‌. به‌ هر حال‌، داستان‌ کوتاه‌ فرانسوی‌ بلندپروازانه‌ نیست‌؛ جریان‌های‌ پیش‌‌رو در شعر و رمان‌ زمین‌ مساعدتری‌ برای‌ کار پیدا می‌کنند.»

الن بوسکه در ادامه‌ی‌ این‌ مقدمه‌ به‌ این‌ موضوع‌ می‌پردازد که‌ در ادبیات‌ فرانسه‌، قرن‌ها بحث‌ سر این‌ بوده‌ که‌ یک‌ نوشته‌ی ادبی‌ را چه‌ بنامند؛ «رمان‌»،« recit (روایت‌ شخصی‌)»، «conte (قصه‌)» یا «nouvelle (داستان‌)». این‌ بحث‌ها هنوز هم‌ ادامه‌ دارد و با توجه‌ به‌ اهمیت‌ رمان‌ در ادبیات‌ فرانسه‌، اهالی‌ ادبیات‌ این‌ کشور بیشتر دوست‌ دارند رمان‌ را از چیزی‌ که‌ رمان‌ نیست‌ جدا کنند.

در ادبیات‌ فرانسه‌، «داستان‌ کوتاه‌» در مقایسه‌ با شعر و رمان‌ ژانر محبوبی‌ نیست‌ و فراوانی‌ کمی‌ دارد، این‌ ادبیات‌ داستان‌های‌ کوتاهی‌ دارد که‌ در کنار شاهکارهای‌ داستان‌‌های کوتاه‌‌ ادبیات‌های‌ دیگر قرار می‌گیرند. «شاهزاده‌ خانم‌ مونتپاسیه‌» اثر مادام‌ دولافایت‌ در قرن‌ ۱۷، «این‌ یک‌ قصه‌ نیست‌» اثر دنی‌ دیدرو در قرن‌ ۱۸، بسیاری‌ از آثار پروسپه‌ مریمه‌ و گی‌دوموپاسان‌ در قرن‌ ۱۹ نمونه‌هایی‌ از این‌ داستان‌ها است‌. با آغاز قرن‌ بیستم‌ بسیاری‌ از نویسندگان‌ فرانسوی‌ در این‌ گونه طبع‌آزمایی‌ کردند که‌ از آن‌ میان‌ آثار کولت‌، مارسل‌ امه‌، ژان‌ ژیونو، دانیل‌ بولانژه‌ و میشل‌ تورنیه‌ ماندگارتر بوده‌اند.

از ۱۹۷۰به‌ این‌ طرف‌، داستان‌ کوتاه‌ چه‌ از لحاظ‌ فرم‌ و چه‌ از لحاظ‌ محتوا رشد چشمگیری‌ داشته‌ است‌ و تقریبا همه‌ی‌ نویسنده‌های‌ مطرح‌ فرانسوی‌، در کنار رمان‌هایشان‌ داستان‌ کوتاه‌های‌ خوبی‌ هم‌ نوشته‌اند، حتی بعضی‌ از این‌ نویسنده‌ها بیشتر به‌‌خاطر داستان‌‌های کوتاه‌شان‌ در دنیا معروف‌اند تا رمان‌هایشان‌، البته‌ هنوز هستند نویسنده‌هایی‌ که‌ همچنان‌ بر سنت‌ فرانسوی‌ «فقط‌ رمان‌» پافشاری‌ می‌کنند و فقط‌ رمان‌ می‌نویسند؛ نویسنده‌های‌ مطرحی مثل‌ میشل‌ اولبک‌، پاسکال کینیار، ژان‌ فیلیپ‌ توسن‌ و …
نویسنده‌هایی مثل آنی سومون، کلود پوژاد رونو و کریستین باروش از دهه‌ی۷۰ تلاش کردند داستان کوتاه را در فرانسه احیا کنند. فرانتس بارتلت و ماری‌هلن لافون گرچه رمان‌های موفقی در کارنامه‌ی خود دارند، شهرت‌شان را مدیون داستان‌هایشان هستند. هر سه نفر موفق به دریافت جایزه‌ی گنکور داستان کوتاه شده‌اند که مهم‌ترین جایزه‌ی ادبی فرانسه است. پاتریک مودیانو، برنده‌ی جایزه نوبل ۲۰۱۴، بیشتر رمان می‌نویسد اما آثار اولش داستان‌هایی بوده‌اند که بعضی‌شان بعدها به رمان تبدیل شده‌اند.

از دو دوست مترجم، سیپان آگرین و فریبا مجیدی، سپاسگزارم که در تهیه‌ی این مجموعه‌ی کوچک کمکم کردند.