داستان

ایرانی‌ها به خوش‌خوراک بودن و خوب خوردن همیشه مشهور‌ند. هر ایرانی به قول شاردن، ممکن است ژنده باشد و بد بپوشد، اما هرگز از خوراک خوب صرف‌نظر نمی‌کند. ‌همین خاصیت هم از دیرباز انگیزه‌‌ای بوده برای نگارش و ثبت دستور طبخ‌ها و مخزن‌الاغذیه‌های متعدد. چنان‌که ناصرالدین‌شاه در فصل چغاله، از ورشو در خاک لهستان به همسرش شیرازی کوچک، سفارش می‌کند که خورش چغاله درست کند. اما بین تمام این وعده‌ها و انبوه خوراکی‌ها، آن‌چه به کار دورهمی‌های درباری بیاید، خودش داستانی مفصل و جدا دارد. دورهمی‌هایی که در آن با میوه‌جات و حلویات و خشک‌بار و شربت از رجال سیاسی پذیرایی می‌شد؛ گاه کسی دستی به میوه‌ای می‌برد و قطعه‌ای خربزه یا خیار گزین می‌کرد، آن‌طرف‌تر کسی بلورِ فالوده را برداشته و پره‌های ریز طالبی مزعفر را سر می‌کشید، گروهی در دست باقلوای مشقّری را به دهان می‌گذاشتند و در دست کسی فنجان قهوه پر و خالی می‌شد. در همین ضیافت‌ها چه بسیار مسائل سیاسی که ‌مورد بحث قرار می‌گرفتند و چه بسیار فرامینی که به اجرا سپرده می‌شدند.

گذشته از این ضیافت‎های اشرافی و درباری، طبقات مختلف جامعه هم دورهمی‌های خاص خود را داشتند که هریک به اندازه‌ی وسع و توان خود اسباب شب‌نشینی فراهم می‌کردند. در گروهی میوه‌های فصلی و پالیزی‌ها، شب‌چره‌ی‌ جمع بودند و چپق‌های چوبی و قلیان‌های گلی محفل آرایشان، و در طبقه‌ای دیگر با بست نقره‌ای مرصع و نوبرانه‌هایی که دست همه‌کس به آن‌ها نمی‌رسید، از جمع پذیرایی می‌شد. ظاهر مجلس‌ها خیلی باهم تفاوت داشتند اما ذات ماجرا یکی بود: آدم‌هایی که برای دور هم بودن و شب‌نشینی، خوراک را بهانه می‌کردند.