همسر نایب‌السلطنه‌ی قفقاز

روایت × تصویر

منتخبي از عكس‌هاي لوئيجي مونتابونه از ايراني‌ها

لوئيجي مونتابونه به همراه هيئتي ايتاليايي در فروردين ۱۲۴۱ شمسي به تجريش رسيد و اولين عكس‌هايش را از تهران برداشت. مونتابونه كه در يك خانواده‌ي عكاس توريني به دنيا آمده بود، در اين سفر عكس‌هاي بسياري از ساختمان‌هاي تاريخي و بناهاي دولتي و اشخاص و رجال اواسط عصر ناصري و مردمان كوچه و بازار برداشت. اين عكس‌ها اما تفاوت كوچكي با بقيه‌ي عكس‌هايي كه تا حالا از ايران برداشته شده بود داشتند، اين عكس‌ها رنگي بودند. مونتابونه عكس‌ها را با آبرنگ‌هاي كوچكي كه داشت از روي نمونه‌هاي واقعي رنگ‌آميزي مي‌كرد؛ رنگ‌هايي كه جهانِ رنگي ايراني‌ها را جايي ثبت مي‌كرد. به لطف او است كه ما امروز مي‌دانيم لباس‌هاي سربازان و يا لباده‌ي بلند پيشكار وليعهد چه رنگي است و يا همسر نايب‌السلطنه‌ي قفقاز در تفليس چه‌جور توري بر روي كلاهش كشيده. گر چه اين‌ نوع رنگ‌آميزي در عكاسي دائمي نبود و رنگ‌ها مي‌پريد و گران هم تمام مي‌شد اما تا قبل از فيلم‌هاي رنگي، سال‌ها این روش تنها روش واقعيت‌پردازانه‌ براي عكس‌ها بود. اين شيوه‌ي رنگ‌آميزي مونتابونه سرمشقي شد براي آقا رضا عكاس‌باشي كه پس از او بيشترين دست‌رنگ‌هاي عكاسي ايراني هم از او است. دست‌رنگ‌هايي كه تعداد بسياري از آن‌ها از ميان رفته است. شايد اصطلاح آدم رنگ كردن از همین‌جا آمده باشد، جايي‌كه مردم ايران را به شكلي رنگي، همان‌طور كه در دنياي آن روز زندگي مي‌كردند، به تصوير مي‌كشيدند.

64-RevayatDarTasvir2

سربازان و قراولان ايراني؛ محافظان اقامتگاه ديپلمات‌هاي ايتاليايي در تجريش. لباس پياده‌نظام و افسران جزء، با يك شلوار گشاد پف‌دار از جنس چلوار.


64-RevayatDarTasvir3

مظفر‌الدين ميرزاي وليعهد در احاطه‌ي رجال در وليعهد نشين تبريز. رنگ لباس درباريان نشان از تنوع انتخاب رنگ‌هاي رسمي است.

ادامه‌ی این مجموعه را می‌توانید در شماره‌ی شصت‌وچهارم،ويژه‌نامه نوروزي ۹۵ ببینید.