تنهای عرقکرده، عضلات برآمده، سرعت، حرکت، زمانی که سپري ميشود و تنشی که در لحظه در جریان است، وجه مشترک تمام ورزشهای دنیا است. یک تقسیمبندی كلي که بهقطع شطرنج جزو آن نیست. نه در آن خبری از سرعت است نه برآمده شدن عضلات. همهچيز در سكون است و همين از بيرون شطرنج را براي خيليها خستهکنندهترین ورزش جهان ميكند. ورزشي كه استاديوم و تماشاچي ندارد. چون ظاهرا تماشاچي هيچ هيجاني را تجربه نميكند اما کافی است تنها نگاهی به این عکسها بیندازید تا ببینید اگر خبری از تنهای عرقکرده نیست، به جایش پیشانیهای خیس زیاد است. كافي است به چشمهايشان نگاه كنيد. درون اين آدمها غوغا است؛ احساسات، آدرنالین، اضطراب. و اين يعني عجيب نيست كه کارپفِ شطرنجباز در مسابقهی سال ۱۹۸۴ با کاسپارف، در برابر يك صفحهي چهارخانه ده کیلو وزن کم کرده است.