اصفهان فراموشی میآورد، به سوادش که میرسی فراموش میکنی کِی است و اینجا کجا است. میتواند هروقتی از تاریخ باشد؛ هر دورانی از خاطرهی یک ملت.
نصف جهان بودن اصفهان بهخاطر وسعتش نیست، به این خاطر است که انگار همیشه بوده. جایی در تاریخ نیست که اصفهان نبوده باشد، روز اول و خشت اول این شهر معلوم نیست. انگار تا هروقت بشر بوده این شهر هم بوده و این حافظهی دراز مثل بازارهای تودرتوی قیصریه به اشتباه میاندازدت که کی و کجای تاریخ ایستادهای.
اصفهان تاریخی در کنار ساباطها، کنار مادیها، کنار دیوارهای بلند خشت و گلی، روی بامهای مدورش و در نقش و نگارهای هنرش پیدا و پنهان میشود؛ در بناهایی که هم عظمت و شکوه شهر را نشان میدهد هم بزرگی مردمانی را که در آن زندگی میکردهاند. اما این فقط بالیدن به گذشتهی شهر نیست. انقطاعی در کار نیست، شهر ماضیِ بعید ندارد، هرچیزی که در گذشته حاضر بوده امروز هم به سبک و سیاق زندگی مردمش وصل است، آداب و اعتباری که تنها از بناها و عمارتها مایه نمیگیرد و در روح خود شهر جاری است. اصفهان شهری است که نمیشود فراموشش کرد.
فرقی نمیکند یک بار به این شهر رفته باشید یا چند بار، اصفهان هربار شگفتیهایش را از نو میسازد. در هر فصلی پوست میاندازد و شهری میشود که با جلوهای تازه دلبری میکند.
اصفهان همینطور است؛ دایم وادارمان میکند برای توصیفش استعاره بسازیم؛ چون خود واقعیت، کلماتی که بخواهد واقعیت این شهر را با همهی زیباییهایش شرح دهد انگار همیشه الکناند. این شمارهی مجلهی داستان را به بازتاب بخشی از زیباییهای این شهر از گذشته تا حال اختصاص دادهایم.
دربارهی این شماره:
یک شمارهی آذرماه داستان را با موضوع اصفهان گرد آوردهایم. زندگینگارهها و داستانهای ایرانی این شماره همه به قلم نویسندگان و هنرمندان اهل اصفهان یا مقیم این دیار به نگارش درآمدهاند. بخش روایتهای داستانی این شماره نیز با چهار مطلب و تصویر از چهار دورهی تاریخی، نگاهی درگذر و اجمالی دارد به شهری که پایتخت فرهنگی جهان اسلام است.
مطالب بخش روایتهای مستند هم از حال و هوای محلههای اصفهان میگویند و از حرفهها و سبک زندگی مردمان و دیدنیهای اصفهان و تصویرهای زیبا و ماندگاری که کم و بیش همهی ایرانیان از این شهر در ذهن دارند.
پیش از این هم شمارههایی را به شهر و دیار یا خطهی خاصی از ایران اختصاص داده بودیم. دو ویژهنامهی جنوب (مرداد ۹۴) و شهر مشهد و بارگاه امام رضا(ع) (شهریور ۹۴) از شمارههای موضوعی اقلیمی سال گذشته بودند. این روند را با فراهم آوردن شمارههایی ویژهی دیگر شهرها و نواحی ایران ادامه خواهیم داد.
دو آذرماه امسال ۲۱ سال از پایان جنگ بوسنی میگذرد. نبرد نابرابری که ۳۳ماه به طول انجامید اما تصاویرش را تا سالها پیش چشم همنسلان ما بر جای گذاشت. داستان «یادداشت پارههای جنگ» اثری از نویسندهی بوسنیایی سارا نوویچ است که به همین موضوع میپردازد.
سه بخش درباره داستان این شماره را تنها با کارگاه داستان ادامه دادهایم تا فضای بیشتری به مطالب مرتبط با ویژهنامهی اصفهان اختصاص یابد. در شمارهی بعد این بخش به روال معمول خود بازمیگردد.