ادبیات کلاسیک ایتالیا بهواسطهی ترجمهی آثار دانته و پترارک و بوکاچیو کموبیش برایمان آشنا است. نویسندگان متاخرشان هم مورد توجه مترجمها بودهاند و بیشتر آثارشان به فارسی برگردانده شده. از ایتالو کالوینو تا اوریانا فالاچی و موراویا و تابوکی. اما نویسندگان معاصر ایتالیا که دغدغهشان انسان و زندگی امروز است تقریبا برایمان غریباند، نه از سبکوسیاق نوشتنشان میدانیم نه از میزان محبوبیتشان. اتفاقی که برای مخاطب انگلیسیزبان هم کموبیش افتاده و بخش بزرگی از ادبیات ایتالیا در ترجمه جا مانده. جومپا لاهیری، نویسندهی انگلیسیزبانی که اصالت هندی دارد، چند سال پیش سراغ یادگیری زبان ایتالیایی میرود و کتاب زندگینگارهی به عبارت دیگر را به این زبان مینویسد. لاهیری در این گفتوگو از نویسندگان کلاسیک و معاصر ایتالیا و همینطور از تاثیرات این زبان در زندگی ادبیاش میگوید.
جومپا، گویا در تب و تاب ترجمهی منتخبی از داستانهای کوتاه ایتالیایی به انگلیسی هستی؟
بله، داستانهایی از چهل نویسندهی ایتالیایی به انتخاب خودم. بیشتر آنها نویسندگان قرن بیستماند، از ورگا به بعد. حالا باید این هیولا را جمعوجور کنم. هیولای مهربانی که رام کردنش دشوار است. شش داستان را خودم ترجمه کردهام. مقدمهای کلی نوشتهام و سرفصلهایی هم آماده کردهام. حالا باید مرتبش کنم و شکل و نظمی بهش بدهم.
این منتخب را سال آینده نشر پنگوئن کلاسیکس چاپ میکند. کارهای این نشر همیشه خوراک نویسندگیام بودهاند.
چه ملاکهایی برای انتخاب داستانها داشتی؟
ملاکهایم بیشتر شخصی بودند. به همین خاطر این مجموعه بازتاب ذوقم است و سیر خواندنم را در پنج سال اخیر نشان میدهد. چهل نویسنده را انتخاب کردهام. برخی را از قبل میشناختم و از نویسندگان محبوبم بودند اما برخی دیگر را در سیر گردآوری این منتخب شناختم و به آنها علاقهمند شدم.
این نویسندگان چه نقطهی اشتراکی دارند؟
همگی مردهاند…
دیگر چه؟
دلم میخواهد نویسندگانی را که امروز در ایتالیا کمتر مورد توجهاند دوباره معرفی و احیا کنم. نویسندگانی همچون دلفینی، بونتمپلی، بیلنکی، ارپینو، بیانچاردی، آلبا د سس پدس، لوچه درامو، و فاوستا چلنته. نویسندگان زن زیادی را هم در این منتخب جای دادهام: یازده نویسندهی زن.
ادامهی این مطلب را میتوانید در شمارهی نودم، مرداد ۹۷ ببینید.
این گفتوگو باعنوان Il canone (italiano) di Jhumpa آوریل ۲۰۱۸ در مجلهی لا لتورا منتشر شده است.