جایزه داستان تهران به همت ماهنامه داستان همشهری و با هدف ثبت خلق داستانهای شهری و ثبت تصاویر داستانی از پایتخت ایران در سال ۱۳۹۳ پایه گذاری شد.
در بسیاری از فرهنگها روح غالب شهری راهش را به هنر، بهویژه به داستان بازکرده و نمونههای موفقی از داستانهای کوتاه خلق شدهاند که تصاویری از یک شهر خاص را برای شهروندان و حتی فراتر از آن، برای یک ملت خاطرهانگیز و جاودانه کردهاند. در ایران اما تمایل نویسندگان بهویژه نویسندگان جوان، به خلق داستانهای بیمکانوزمان از یک سو و روایت داستانها و ماجراهایی که در فضاهای بسته و فاقد شناسههای شهری رخ میدهند از سوی دیگر، روح شهری تهران را از داستانها زدوده و سبب شده کمتر ردِپایی از هویت شهری ازجمله شهر تهران بهعنوان پایتخت ایران در داستانهای ایرانی ببینیم. بهعبارت دیگر تهران در داستانهای ایرانی چهرهی شناخته شدهای ندارد و جایزهی داستان تهران قصد دارد ابعاد مختلفی از چهرهی تهران را بهعنوان پایتخت ایران در داستانها ثبت و ماندگار کند.
اولین دوره ی این جایزه سال ۱۳۹۳ و دومین دوره در سال ۱۳۹۴ برگزار شد که براساس میزان مشارکت نویسندگان و تنوع جوایز جایگاه خود را به عنوان بزرگترین جشنواره ی ادبی کشور در حوزه داستان کوتاه تثبیت کرد.
پس از این دو دوره برگزاری شورای سیاستگذاری جایزه با توجه به بررسی ظرفیتهای موجود و با هدف حفظ کیفی سطح آثار رسیده تصمیم به برگزاری دوسالانه این جایزه گرفت و بر همین اساس برگزاری سومین دوره این جایزه از ابتدای خردادماه ۱۳۹۶ آغاز شد.