برنج گیلان جنس خیلی خوبی دارد و این تنها دانهای است که در آنجا میکارند. به اسبها به جای جو برنج میدهند. هرچند که میتوانند از گندم سفید استفاده کنند لیکن برنج آنچنان مورد مصرف عمومی است که نان را جز در شهرها و نزد بزرگان نمیتوان به دست آورد.
روز شنبه، ۲۶ شهر ربیعالثانی، سه ساعت به غروب مانده از شهر برندیزی به کالسکهی راهآهن نشسته به طرف تورن رفتیم. شهر برندیزی لب دریاست و اسکلهی کشتیهای معتبر بزرگ است و کشتی هر دولتی بدانجا میآید و جزو مملکت ایتالیاست و سکنهی آنجا کلا عیسویمذهب میباشند. عمارت و خانه و کوچههای خوب دارد.
به سلطان حسنبیگ که در تبریز بود خبر دادم که من آمدهام و میخواهم به پیشگاه او بار یابم. بیدرنگ روز دیگر کس به دنبال من فرستاد و من خود را به وی شناساندم و چنان جامهی ژندهای در بر داشتم که به پشیزی نمیارزید. شاه مرا با لطف و ادب پذیرفت و خوشامد گفت و فرمود که از قتل سفیرش و آن دو تن دیگر و نیز از ماجرای من با راهزنان نیک آگاه است.
روز هشتم ماه مارس، شب گذشته استاد حسن بنا به مقبرهی دانیال وارد شده و چهل نفر عمله همراه او بود. همین كه آفتاب طلوع كرد همگی برای كار حاضر شدند. خاكبرداری پایههای عمارت موقتا متوقف شد كه كارها را بهقاعده از جایی كه لازم باشد شروع نمایند. مارسل در هر نقطهای كه میبایستی شروع به كندن نمایند، سه نفر كلنگدار و نه نفر عملهجات به جهت خاك برداشتن مقرر داشت.
قضیه از این قرار بود که بنیاد کارلسبرگ مقداری پول نقد برای خرید نسخههای خطی و کتابهای چاپ سنگی در اختیارم قرار داده بود که به کتابخانهی دانشگاه اهدا شد و همزمان کتابخانهی سلطنتی نیز به من نسخههای خطی باارزش هنری (مینیاتور و غیره) سفارش داده بود و همینطور نسخههای خطی دربارهی مذاهب اسلامی.
نوشتن قصههای تاریخی یا شبهتاریخی در قرن هفدهم و هجدهم در كشورهای متمدن آن روزگار مانند فرانسه رونق فراوانی یافته بود. گویی خوانندههای علاقهمند به تاریخ دوست داشتند قصههای پرشاخوبرگ و رمانگونهای از همان اشخاص تاریخی و سرزمینهایی بخوانند كه گزارشهای علمی و مستندشان را بهاختصار در كتابهای تاریخی خوانده بودند.
جلفا يا جيولفا، در سهكيلومتري اصفهان، نزديك قصبهي گبرها واقع شده است و زايندهرود آن را از اصفهان جدا ميسازد. اين آبادي ارمنينشين در بحبوحهي جنگهاي ايران و عثماني به امر شاهعباس بزرگ بنا شده است. طول آن پنج كيلومتر و محيط آن قريب پانزده كيلومتر است. باغهاي سرسبز مفصلي دارد كه از دور چون جنگلي مينمايد.
ورود اين سه شاهزادهي فراري به لندن كه از كشور رانده و در غربت مانده بودند، فصل تازهاي از روابط سياسي و اجتماعي را میان ايران و بريتانيا پديد آورد. سه برادر با هيئتي قدم بر خاک بریتانیا گذاشتند كه همهی توجهات را به خودشان جلب کردند اما از سوي ديگر خودشان هم شيفتهي جذابيتهاي دنياي مدرن انگلستان شدند.
تهران شهری است در بستر بیابان خاکستری، لحاف سپید برف کوهسار را به سر کشیده، و هنوز از خواب قرون وسطایی بیدار نشده است. کارمندان سفارت و نمایندگان وزارت امور خارجهی ایران برای استقبالم به فرودگاه آمده بودند.
ژاپنی خاک خود را نیپُن میگوید. زِپانگ نام ژاپن در چینی است. لفظ ژاپن از آنجا پیدا شده است. نیپُن برآمدنگاه آفتاب است. ژاپن شامل نه جزیرهی بزرگ است. هشت جزیره از آنها را که نجیب میشمارند «یاشیما» میگویند.